Đối trọng thang máy là một bộ phận quan trọng giúp cân bằng tải trọng khi thang máy di chuyển. Tuy nhiên không phải thang máy nào cũng có bo đối trọng, đặc biệt là thang máy thế hệ mới sử dụng công nghệ trục vít hoặc thủy lực. Để hiểu rõ hơn về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của đối trọng thang máy truyền thống, mời bạn cùng tìm hiểu qua bài viết này.

1. Đối trọng thang máy là gì?

Đối trọng thang máy là một bộ phận của thang máy sử dụng công nghệ cáp kéo. Chức năng chính của đối trọng là cân bằng tải trọng của cabin khi thang máy di chuyển, dù có tải hay không tải.

Đối trọng thang máy có 2 công dụng sau:

• Tạo lực căng cho cáp: Đối trọng giúp tạo ra lực kéo nhất định giữa cáp và puly của máy kéo, đảm bảo thang máy hoạt động trơn tru.
• Giảm công suất cho máy kéo: Nhờ vào sự cân bằng trọng lượng, đối trọng giúp giảm tải cho máy kéo, từ đó tiết kiệm điện năng trong quá trình thang máy vận hành.

Đối trọng thang máy có chức năng cân bằng tải trọng của cabin khi thang di chuyển.

2. Cấu tạo của đối trọng thang máy

Đối trọng thang máy là một hệ thống phức tạp gồm 5 bộ phận kết hợp với nhau để đảm bảo thang máy hoạt động an toàn và hiệu quả. Mỗi bộ phận trong đối trọng có chức năng riêng, góp phần tạo nên sự cân bằng và ổn định khi thang máy di chuyển. Dưới đây là cấu tạo chi tiết của đối trọng thang máy:

• Cục bo đối trọng: Bộ phận chính của đối trọng, thường được làm từ vật liệu chắc chắn như bê tông hoặc gang đúc. Để tăng độ bền, cục bo thường được bọc thêm thép hoặc gang. Trọng lượng của cục bo đối trọng được tính toán tỉ mỉ để cân bằng với trọng lượng cabin cùng với một phần tải trọng định mức của thang máy.
• Khung đối trọng: Khung thép hình chữ nhật bao quanh và giữ chặt cục bo đối trọng. Khung này đảm bảo độ cứng và sự ổn định cho toàn bộ hệ thống, giúp giữ cho đối trọng không bị lệch trong quá trình di chuyển.
• Rail dẫn hướng: Rail là các thanh ray kim loại được thiết kế để giúp đối trọng di chuyển theo đường thẳng một cách chính xác và an toàn. Hệ thống rail này giúp ngăn ngừa sai lệch hướng trong quá trình thang máy hoạt động.
• Shoe đối trọng: Shoe là những miếng lót làm từ vật liệu có độ ma sát cao, gắn vào khung đối trọng. Chúng có nhiệm vụ giảm ma sát và tạo độ bám chắc giữa đối trọng và rail dẫn hướng, giúp đối trọng di chuyển mượt mà hơn.
• Hệ thống cáp và pulley: Hệ thống này kết nối đối trọng với cabin thang máy thông qua ròng rọc và cáp tải. Khi cabin di chuyển, hệ thống ròng rọc và cáp tải sẽ đảm bảo đối trọng di chuyển đồng bộ, giúp tạo ra sự cân bằng và tiết kiệm năng lượng cho thang máy.

Đối trọng thang máy có cấu tạo gồm 5 bộ phận chính.

3. Nguyên lý hoạt động của đối trọng thang máy

Đối trọng thang máy hoạt động dựa trên cơ chế cân bằng trọng lượng và chuyển động ngược chiều giữa cabin và đối trọng. Điều này giúp hệ thống thang máy hoạt động hiệu quả hơn, giảm tải cho động cơ và tiết kiệm năng lượng.

• Cân bằng trọng lượng: Đối trọng được thiết kế với trọng lượng bằng một nửa trọng lượng của cabin khi không tải, cộng thêm một phần tải trọng định mức. Điều này giúp thang máy duy trì sự cân bằng trong quá trình di chuyển, giảm áp lực lên động cơ và hệ thống dây cáp.
• Chuyển động ngược chiều: Khi cabin di chuyển lên trên, đối trọng sẽ di chuyển xuống dưới và ngược lại. Chuyển động này tạo ra một hệ thống đối xứng, giúp giảm tải trọng mà động cơ phải chịu và làm cho quá trình vận hành trở nên mượt mà, ổn định hơn.
• Hệ thống ròng rọc và cáp: Cabin và đối trọng được kết nối thông qua hệ thống ròng rọc và cáp. Khi cabin di chuyển, ròng rọc sẽ truyền lực giúp đối trọng di chuyển đồng bộ với cabin, đảm bảo sự cân bằng và hiệu quả trong hoạt động của thang máy.

Bo đối trọng thang máy hoạt động dựa theo nguyên lý cân bằng trọng lượng và chuyển động ngược chiều giữa cabin và đối trọng.

4. Vật liệu làm đối trọng thang máy

Đối trọng thang máy thường được làm từ hai loại vật liệu chính là bê tông hoặc thép/gang. Mỗi loại vật liệu có những đặc điểm và ưu điểm riêng, phù hợp với các loại thang máy khác nhau. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa đối trọng làm từ bê tông và thép/gang:

5. Khối lượng của đối trọng thang máy

Công thức tính đối trọng thang máy như sau:

Trọng lượng đối trọng = Trọng lượng cabin rỗng + (Mức tải tối đa của cabin) / 2

Trong đó:

• Trọng lượng cabin rỗng là tải trọng kết cấu của cabin
• Mức tải tối đa của cabin là mức tải trọng tối đa mà thang máy tải được.

Trong một số trường hợp đặc biệt, đối trọng thang máy có thể được điều chỉnh sao cho nhẹ hơn hoặc nặng hơn so với công thức tiêu chuẩn, nhằm đáp ứng các yêu cầu thiết kế và vận hành của từng loại thang máy. Tuy nhiên, việc điều chỉnh này cần được cân nhắc cẩn thận để không ảnh hưởng đến độ an toàn và hiệu quả của hệ thống thang máy.

Khối lượng của đối trọng thang máy được tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo thang máy hoạt động hiệu quả và an toàn.

6. Vị trí lắp đặt đối trọng thang máy

Đối trọng thang máy có thể được lắp đặt ở hai vị trí chính tùy thuộc vào thiết kế của thang máy: Đối trọng sau và đối trọng hông. Mỗi vị trí lắp đặt đều có những đặc điểm và ưu điểm riêng, phù hợp với không gian và nhu cầu sử dụng khác nhau.

Đối trọng thang máy có thể lắp ở vị trí hông hoặc sau thang máy.

7. 5 lưu ý khi lắp đối trọng thang máy

Đối trọng không chỉ ảnh hưởng đến sự cân bằng và vận hành của thang máy mà còn tác động đến tuổi thọ của toàn bộ hệ thống. Dưới đây là một số lưu ý cần quan tâm trong quá trình lắp đặt đối trọng cho thang:

• Xác định chính xác trọng lượng của đối trọng: Trọng lượng đối trọng cần được tính toán chính xác dựa trên trọng lượng cabin và mức tải trọng tối đa của thang máy.
• Lắp đặt rail dẫn hướng đúng kỹ thuật: Rail dẫn hướng phải được lắp chính xác để đảm bảo đối trọng di chuyển ổn định, không bị lệch hướng.
• Kiểm tra hệ thống cáp và ròng rọc: Đảm bảo hệ thống cáp và ròng rọc được lắp đặt đúng cách để duy trì sự đồng bộ trong chuyển động của cabin và đối trọng.
• Đảm bảo không gian di chuyển của đối trọng: Hố thang cần có đủ không gian để đối trọng di chuyển lên xuống mà không gặp trở ngại.
• Bảo trì định kỳ: Đối trọng và các bộ phận liên quan như cáp, ròng rọc, rail dẫn hướng cần được kiểm tra và bảo trì định kỳ để đảm bảo an toàn.

Hiện nay, trên thị trường đã xuất hiện nhiều loại thang máy công nghệ mới không cần đối trọng, như thang máy trục vít và thang máy thủy lực. Những công nghệ này mang đến nhiều ưu điểm vượt trội:

• Công nghệ trục vít: Không cần sử dụng đối trọng, giúp tiết kiệm không gian, tăng độ an toàn, và dễ dàng lắp đặt trong các công trình nhỏ hẹp, không yêu cầu hố pit sâu và không cần xây phòng máy.
• Công nghệ thủy lực: Hoạt động êm ái, không cần đối trọng, phù hợp cho các thang máy gia đình với thiết kế hiện đại và thẩm mỹ cao.

Việc lắp đặt bo đối trọng thang máy đòi hỏi sự chính xác và chú trọng vào các yếu tố kỹ thuật để đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành. Ngoài ra, với sự phát triển của công nghệ, các loại thang máy không cần đối trọng như thang máy trục vít đang trở thành xu hướng mới nhờ vào tính an toàn, tiết kiệm không gian, và thiết kế thẩm mỹ.

Với công nghệ mới, Cibes cam kết cung cấp dòng sản phẩm thang máy gia đình trục vít chất lượng, an toàn và có tính thẩm mỹ cao. Hãy liên hệ ngay với Cibes để được tư vấn chi tiết và lựa chọn giải pháp thang máy trục vít phù hợp cho công trình của bạn.

Thông tin liên hệ:

• Hotline: 18001754 - 0899.50.38.38
• Email: vietnam@cibeslift.com
• Website: https://cibeslift.com.vn
• Hệ thống showroom:

• Tại Hà Nội: P.303, Tầng 3, Tòa nhà HITC, 239 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội
• Tại TP. Hồ Chí Minh: Số 138, đường B2, phường An Lợi Đông, thành phố Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh
• Tại Đà Nẵng: Số 438 Đường 2/9, quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng